Decyzja o wycofaniu substancji czynnej
Wycofanie substancji czynnej flufenacet z rynku Unii Europejskiej to jedna z najważniejszych zmian dla rolników w bieżącym sezonie wegetacyjnym.
Flufenacet, klasyfikowany jako herbicyd z grupy oksyacetamidów, był szeroko stosowany w uprawach zbóż ozimych, rzepaku oraz kukurydzy do zwalczania chwastów jednoliściennych, w tym szczególnie uciążliwych miotły zbożowej i wyczyńca polnego. Decyzja ta, podyktowana głównie wątpliwościami dotyczącymi długoterminowego wpływu tej substancji na środowisko – a w szczególności na wody gruntowe oraz bezpieczeństwo organizmów wodnych – weszła w życie, wyznaczając ramy czasowe na sprzedaż i zużycie istniejących zapasów.
W praktyce oznacza to, że produkty zawierające flufenacet, takie jak popularne mieszanki przedwschodowe, stopniowo znikają z obrotu. Rolnicy muszą dokładnie sprawdzić terminy graniczne, ponieważ z reguły okres na zużycie zapasów jest bardzo krótki, zazwyczaj obejmujący zaledwie kilka tygodni lub miesięcy od daty wycofania zezwolenia. Brak możliwości legalnego stosowania flufenacetu, nawet w przypadku posiadania zapasów, po upływie terminu granicznego, wymusza natychmiastowe zmiany w strategii ochrony roślin.
Konsekwencje dla upraw zbóż ozimych i rzepaku
Flufenacet był kluczowym komponentem w programach jesiennej ochrony herbicydowej, zwłaszcza w uprawach zbóż ozimych (pszenica, jęczmień, żyto) i rzepaku ozimego. Jego siła polegała na wysokiej skuteczności doglebowej i możliwości stosowania w niskich temperaturach, co zapewniało wczesne i długotrwałe zabezpieczenie pola przed wschodzącymi chwastami.
Wycofanie flufenacetu pozostawia znaczącą lukę, szczególnie w zwalczaniu miotły zbożowej (Apera spica-venti) oraz problematycznego, coraz bardziej odpornego na inne substancje wyczyńca polnego (Alopecurus myosuroides). Miotła zbożowa, stanowiąca jeden z największych problemów chwastowych w polskich zbożach, wymaga skutecznego zabiegu doglebowego, który flufenacet zapewniał w ramach strategii zarządzania odpornością. Teraz rolnicy muszą pilnie poszukiwać alternatywnych rozwiązań, które będą równie skuteczne w warunkach jesiennych i wczesnowiosennych.
Alternatywne substancje czynne i nowe strategie herbicydowe
Brak flufenacetu wymusza przejście na inne substancje czynne i modyfikację całego programu zwalczania chwastów. W miejsce wycofanej substancji na rynek wchodzą lub zyskują na znaczeniu inne herbicydy doglebowe, które mogą stanowić podstawę jesiennej ochrony.
Potencjalne zamienniki i kierunki działania:
Pendimetalina: Jest to powszechnie stosowana substancja doglebowa, skuteczna przeciwko wielu chwastom jednoliściennym i dwuliściennym. Choć jej profil działania jest nieco inny, może stanowić dobrą bazę do mieszanek w zbożach.
Diflufenikan (DFF): Często stosowany w mieszaninach, zapewnia solidną kontrolę doglebową chwastów dwuliściennych i wspiera kontrolę miotły zbożowej, jednak wymaga łączenia z innymi substancjami dla pełnego spektrum.
Prosulfokarb: Skuteczny w kontroli chwastów jednoliściennych i dwuliściennych, często stosowany w rzepaku i ziemniakach, może być teraz częściej wykorzystywany w programach zbożowych.
Aklonifen: Cenny w rzepaku ozimym, zapewnia skuteczną kontrolę chwastów dwuliściennych i niektórych jednoliściennych.
Strategia zarządzania odpornością (IRM):
Wycofanie flufenacetu podnosi ryzyko szybkiego rozwoju odporności chwastów na pozostałe substancje. Flufenacet był cennym narzędziem do rotacji mechanizmów działania. Obecnie kluczowe staje się ścisłe przestrzeganie zasady mieszania i rotacji herbicydów o różnych sposobach działania. W praktyce oznacza to, że nie wystarczy jednorazowy zabieg, lecz konieczne jest budowanie programu herbicydowego opartego na dwóch lub trzech różnych substancjach czynnych (tzw. technologia T1 + T2 – jesień i wczesna wiosna). W szczególności w przypadku zwalczania wyczyńca polnego, rolnicy muszą w większym stopniu polegać na wczesnowiosennych zabiegach uzupełniających.
Praktyczne wskazówki dla rolników w obecnym sezonie
Wycofanie flufenacetu wymaga od rolników natychmiastowej rewizji planów ochrony na bieżący i nadchodzący sezon. Oto najważniejsze kroki:
Audyt zapasów i terminów: Sprawdź dokładnie, czy posiadasz jeszcze środki zawierające flufenacet i jaki jest absolutny ostateczny termin ich zużycia. Jeżeli ten termin minął, produkty te muszą zostać legalnie zutylizowane.
Priorytet dla jesieni: W zbożach ozimych i rzepaku największy nacisk należy położyć na bardzo wczesne i skuteczne zabiegi doglebowe. Wykonanie ich w optymalnym terminie (krótko po siewie) z użyciem odpowiednich zamienników jest kluczem do sukcesu.
Mieszanki zbiornikowe (Tank-Mix): W celu uzyskania szerokiego spektrum działania i zarządzania odpornością, należy stosować mieszanki zbiornikowe zawierające co najmniej dwie, a najlepiej trzy, substancje czynne o różnych mechanizmach działania.
Technologia uprawy: W obliczu rosnących problemów z wyczyńcem i miotłą, warto rozważyć włączenie do strategii elementów agrotechnicznych – zmianowanie, siew krzyżowy czy uprawa pasowa mogą pomóc w naturalnym ograniczeniu presji chwastów.
Monitoring i wczesna interwencja: Niezwykle ważny jest precyzyjny monitoring pola po wschodach. Wczesne wykrycie wschodzących chwastów jednoliściennych pozwoli na wykonanie wczesnowiosennych zabiegów korygujących, zanim chwasty osiągną fazę, w której są trudne do zwalczenia.
Wycofanie flufenacetu https://innvigo.com/sa/flufenacet/ stanowi wyzwanie, ale jednocześnie wymusza na rolnikach stosowanie bardziej przemyślanych i zróżnicowanych programów ochrony, co w dłuższej perspektywie może przyczynić się do lepszego zarządzania odpornością chwastów i bardziej zrównoważonej produkcji rolnej. Rolnicy powinni skonsultować nowe plany z doradcami, aby upewnić się, że wybrana strategia alternatywna jest skuteczna i bezpieczna dla ich konkretnej uprawy i warunków glebowych.
